ระดุมทุน The reading room ต่อชีวิตให้พื้นที่เล็กๆในอุดมคติสำหรับคนศิลปะ

The reading room ห้องสมุดเล็กๆซ่อนตัวอยู่บริเวณใจกลางเมืองย่านสีลม ทำขึ้นตามความตั้งใจที่อยากจะแบ่งปันความรู้ แหล่งข้อมูลด้านศิลปะ และเปิดเป็นพื้นที่ให้คนที่สนใจได้มาแลกเปลี่ยนทำกิจกรรมเกี่ยวกับศิลปะ  ทั้งยังให้เข้าใช้บริการ และสามารถยืมหนังสือได้ฟรี ปัจจุบันได้เปิดทำการมานานกว่า 7 ปีแล้วส่งผลให้เครื่องใช้ต่างๆภายในห้องสมุดเสื่อมโทรมไปตามกาลเวลา นราวัลลภ์ ปฐมวัฒน ผู้ก่อตั้งห้องสมุดจึงได้โพสต์ขอระดมทุนเพื่อต่อชีวิตให้กับห้องสมุดดังกล่าว ผู้สื่อข่าวจึงได้พูดคุยกับเธอถึงการระดมทุนในครั้งนี้

ตอนนี้ประกาศขอระดมทุน ทั้งที่ก่อนหน้านี้ไม่เคยมีการระดุมทุนสำหรับห้องสมุดมาก่อน เกิดอะไรขึ้น ?

          คือเนื่องจากห้องสมุดเราเปิดมานาน 7 ปีแล้วทำให้ข้าวของในห้องสมุดเสื่อมโทรมลงเป็นธรรมดา เครื่องใช้ไฟฟ้าหลายตัวพังพร้อมๆกัน ทำให้ค่าใช้จ่ายสูงขึ้นกว่าปกติ รวมทั้งช่วงนี้ไม่ได้รับงานพิเศษอะไร ก็เลยขอระดุมทุนเพื่อที่เราจะได้ดูแลแล้วก็ปรับปรุงห้องสมุดให้ดีขึ้น ซึ่งถ้าเป็นไปได้ก็จะปรับปรุงเรื่องระบบการจัดการหนังสือซึ่งต้องใช้งบประมาณพอสมควร แต่ก็ทำให้สะดวกขึ้น

เริ่มต้นมีแรงบันดาลใจอะไรถึงทำห้องสมุดแห่งนี้ขึ้นมา ?

           ที่ทำห้องสมุดนี้ขึ้นมาไม่ได้มีแรงบันดาลใจมาจากไหน เดิมทำงานวิจัยและรวบรวมข้อมูลด้านศิลปะกับองค์กรแห่งหนึ่งของฮ่องกง ซึ่งทำให้มีหนังสือและข้อมูลเกี่ยวกับศิลปะเป็นจำนวนมากจนเริ่มไม่มีที่เก็บอีกทั้งหนังสือเฉพาะทางย่อมหายาก โดยปกติแล้วแม้ว่าจะมีหนังสือประเภทนี้อยู่แต่ค่อนข้างกระจัด แต่เพียงแค่คิดทำอย่างไรที่จะเป็นประโยชน์กับชุมชนมากกว่า

คนเข้ามาใช้บริการเยอะไหม คนที่เข้ามาเป็นใคร ?

           แล้วแต่ละวัน ถ้าปกติก็มีบ้าง บางวันก็ไม่มี แต่ถ้ามีกิจกรรมคนก็จะเยอะพอสมควร ส่วนคนที่เข้ามา ก็จะแบ่งได้หลายแบบคือ คนที่แวะเข้ามาอ่านหนังสือ พักผ่อน กับคนที่เข้ามาทำกิจกรรมซึ่งจะแล้วแต่ลักษณะงานเช่น ถ้าเป็นงานศิลปะ ก็จะเป็นคนอาร์ตๆ ถ้าเป็นงานฉายหนัง ก็จะเป็นคนหนังมา หรือถ้าเป็นงานเสวนาวิชาการ ก็จะเป็นพวกมนุษย์วิชาการ

ตัวอย่างกิจกรรมที่จัดขึ้นที่The reading room เช่น

ซีรีย์เสวนา Right Here, Right Now: ทำความเข้าใจแนวคิด"ฝ่ายขวา" #1: Fascism โดย ศ.ดร.ไชยันต์ รัชชกูล และ อ.ปูนเทพ ศิรินุพงศ์ ดำเนินรายการโดย อ.ปรีดี หงษ์สต้น เมื่อ วันเสาร์ที่ 22 ตุลาคม จัดร่วมกับศูนย์ศึกษาสังคมและวัฒนธรรมร่วมสมัย คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

เทศกาลภาพยนตร์พม่า Wathann Film Festival

มีคนในชุมชนเข้ามาใช้บริการบ้างไหม ?

          ถ้าหมายถึงชุมชนคนที่อยู่ใกล้ๆห้องสมุดไม่ค่อยมี เพราะว่ารอบๆบริเวณนี้เป็นออฟฟิศ คำว่าชุมชนที่นี้หมายถึง คือคอมมูนิตี้ของศิลปะมากกว่า คือเป็นพื้นที่ที่เราอยากให้คนในแวดวงเดียวกัน มีความชอบด้านศิลปะ ความเกี่ยวข้องกับศิลปะได้เข้ามาใช้ มาแบ่งปันกันมากกว่า

ที่เปิดให้ยืมหนังสือได้ฟรี ยืมได้อย่างอิสระแบบนี้ไม่กลัวหาย ?

          ส่วนสำหรับที่เราให้ยืมนั้นด้วย น่าจะเป็นประโยชน์กับคนอ่านมากกว่า บางครั้งเขามาเจอข้อมูลสำคัญการนำกลับไปอ่านที่บ้านด้วยน่าจะสะดวกกว่า ถามว่ากลัวหนังสือหายไหม ก็กลัวนะแต่เราก็ทำอะไรไม่ได้ เชื่อว่าโดยส่วนใหญ่ไม่ได้ตั้งใจขโมย แต่น่าจะลืมมากกว่า ตามชื่อที่ลงไว้เดือนหนึ่งแล้วยังไม่มาคืน ถ้าเราโทรตามแล้ว อีเมลล์ตามแล้วไม่สามารติดต่อได้เราก็ไม่รู้ว่าจะทำยังไงเหมือนกัน ก็ต้องปล่อยไป

เปิดให้บริการฟรีแบบนี้แล้วใช้เงินจากไหนมาดูแลห้องสมุด ?

          จริงๆก็ไม่ใช่เงินเราทั้งหมด เป็นเงินของพ่อบ้าง ขอทุนจากที่นั่นที่นี่บ้าง ส่วนใหญ่เป็นเงินของตัวเอง คือเราไม่ได้รวยหรือมีเงินเยอะ แต่เราดูแลตามที่เราสามารถทำได้ ถ้าช่วงไหนเรารับงานเยอะ ก็จะมีเงินเยอะ ก็สามารถนำเงินมาดูแลห้องสมุดได้เยอะ หลายคนบอกให้เราทำของมาขายเพื่อนำเงินเข้าห้องสมุด แต่เราจำนวนคนที่เข้ามาแต่ละวันไม่แน่นอน ถ้าทำไว้เผื่อ คิดว่าน่าจะไม่ค่อยเวิร์ค

ห้องสมุดดำเนินงานในรูปแบบองค์กรไม่แสวงหาผลกำไรแบบนี้อยู่ยากไหม ?

          จะเรียกว่าเป็นองค์กรไม่แสดงหาผลกำไรก็คงได้ ส่วนถามว่าอยู่ยากไหม คนที่ทำงานอิสระและงานแนวไม่แสวงหาผลกำไร (nonprofit) มันอยู่ยากอยู่แล้ว แต่เราก็ไม่ได้มองว่าเราอยู่ยากกว่าคนอื่นๆ เพราะว่าเราทำของเราไปเรื่อยๆเท่าที่จะทำได้ตามความสามารถแล้วก็เงินของเราที่มี อยู่ในขอบเขตที่เราสบายใจที่จะทำ ไม่ทำอะไรที่เกินตัว

เคยมีปัญหาอะไรบ้างไหม คิดว่าจะทำไปอีกนานเท่าไหร่ ?

          สำหรับปัญหาจริงๆแล้วมีข้อดีอย่างหนึ่งคือเราทำเองคนเดียว แล้วก็ไม่ได้เป็นองค์กรอะไรใหญ่มาก ทำให้เราเรียนรู้ข้อผิดพลาดและปรับปรุงได้ด้วยตัวของเราเอง ไม่เป็นปัญหากับใคร คิดว่าคงทำไปเรื่อยๆเท่าที่ทำได้

เคยคิดที่จะเลิกทำบ้างไหม ?

        จริงๆแล้วเคยนะ ตอนที่ช่วงรัฐประหาร แล้วมีทหารเข้ามาที่ห้องสมุดของเรา เคยมายกเลิกงาน และเคยมาตามมอนิเตอร์ วิทยากรเวลาจัดเสวนาหลายครั้ง เข้าใจว่าบางส่วนก็เข้ามาถามหาคนที่เขาคิดว่าอยู่ที่เรา พยายามถามว่าเราซ่อนไว้รึเปล่า หรือไม่ก็ถามเราว่าเราจัดกิจกรรมนู่นนี่เกี่ยวข้องกับที่เข้าห้ามรึเปล่า เขาก็เข้ามาดูมาสังเกตการณ์ แต่เราก็ไม่ได้มีอะไร หลังๆเราก็เลยชี้แจง คุยกับทหารที่มาคุมว่าข้อมูลบางอย่างที่เขาได้มาไม่ถูกต้อง บางอย่างผิด เราไม่ได้เกี่ยวข้องหรือเป็นอย่างที่เขากล่าวหา นอกนั้นก็ไม่ได้มีปัญหาอะไร มีแค่ตอนนั้นจริงๆที่คิดอยากที่จะเลิกทำ

สำหรับผู้ที่สนใจอยากจะแวะเวียนไปที่ห้องสมุดสามารถเดินทางได้ดังนี้

ห้องสมุดตั้งอยู่บริเวณ ชั้น4, 2 สีลม ซอย 19,กรุงเทพ 10500
โทร: 02-635-3674
Email: kyo@readingroombkk.org
Website: www.readingroombkk.org

Facebookpage: https://www.facebook.com/thereadingroombkk/